Το "ασφαλιστικό" ή ότι σπέρνεις θερίζεις....

Σκληρό πόκερ κυβέρνησης - συνδικάτων για τις συντάξεις

Κρυμμένους «άσους» κρατάνε κυβέρνηση και συνδικάτα, που δεν έχουν ακόμη αποκαλύψει όλα τα χαρτιά τους στο θέμα του ασφαλιστικού. Ο διάλογος θυμίζει... παρτίδα πόκερ, όπου και οι δύο πλευρές μπλοφάρουν σε μια προσπάθεια να αυξήσουν τα κέρδη τους. Η ατζέντα του διαλόγου έχει πια διαμορφωθεί, ωστόσο κυβέρνηση και συνδικάτα προσέρχονται στις συζητήσεις με εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις σε όλα τα καυτά θέματα. Όμως πίσω από τις σκληροπυρηνικές αυτές θέσεις υπάρχουν περιθώρια συνεννόησης για ορισμένα ανοιχτά ζητήματα (κυρίως όσα σχετίζονται με ζεστό χρήμα), αν και δεν αναμένονται θεαματικές συμφωνίες.
Η στρατηγική της κυβέρνησης είναι απλή: δημιουργείται κλίμα φόβου στην κοινή γνώμη για να περάσουν στη συνέχεια ευκολότερα οι αλλαγές στο ασφαλιστικό. Βέβαια αυτό οδηγεί σε παράπλευρες απώλειες, καθώς καταγράφεται μαζική φυγή από τα ταμεία και πάνω από 17.000 άτομα θα ανοίξουν μέσα στον χρόνο την «πόρτα εξόδου».
Στο μεταξύ το συνδικαλιστικό κίνημα επιδίδεται σε ασκήσεις ισορροπίας, καθώς από τη μία δεν θέλει να έχει την ευθύνη για το άδοξο τέλος του διαλόγου και από την άλλη δεν σκοπεύει να συρθεί σε μία συζήτηση για όρια ηλικίας και συντάξεις. Έτσι η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ αναζητά τη χρυσή τομή και προσανατολίζεται σε διάλογο στις επιτροπές στη Βουλή, χωρίς ωστόσο κατ’ ιδίαν επαφές με τον υπουργό.
Η πρόταση αυτή έχει απήχηση στην ΠΑΣΚΕ, ωστόσο δεν βρίσκει υποστηρικτές στις συνδικαλιστικές παρατάξεις της Αριστεράς (ΠΑΜΕ, Αυτόνομη Παρέμβαση), που δίνουν «ραντεβού» στους δρόμους. Όπως είναι φυσικό, οι πλέον ένθερμοι οπαδοί του διαλόγου είναι οι γαλάζιοι συνδικαλιστές, που είναι… δίπλα στο τηλέφωνο και περιμένουν την κυβερνητική πρόσκληση.
Το «Π» επιχειρεί σήμερα να καταγράψει σε ποια θέματα υπάρχουν περιθώρια για υποχωρήσεις από κυβέρνηση και συνδικάτα και πού προβλέπεται μετωπική σύγκρουση.

Τα χαρτιά της κυβέρνησης
1Πρόωρες συντάξεις. Πρώτη προτεραιότητα των υπουργών Οικονομίας και Απασχόλησης είναι να κλείσουν οι… δρόμοι εξόδου πριν από το 65ο έτος της ηλικίας. Στο θέμα αυτό η κυβέρνηση δεν αναμένεται να κάνει βήμα πίσω, όμως θα «χρυσώσει» το χάπι με τη χορήγηση κινήτρων για την παραμονή στην εργασία.
Σήμερα η μέση ηλικία συνταξιοδότησης είναι το 61ο έτος και τυχόν κατάργηση των πρόωρων συντάξεων θα οδηγήσει στην αύξηση των ορίων κατά τέσσερα χρόνια. Αυτό θεωρείται ανεδαφικό και το μόνο που ελπίζει η κυβέρνηση είναι η παράταση του εργασιακού βίου κατά ένα με δύο χρόνια.
2 Τρόπος υπολογισμού της σύνταξης. Για επικοινωνιακούς και μόνο λόγους κυκλοφορούν τα σενάρια για υπολογισμό της σύνταξης των μισθωτών με βάση το σύνολο του ασφαλιστικού βίου. Η κυβέρνηση δεν αναμένεται να υιοθετήσει τόσο σκληρά μέτρα (καθώς δεν θέλει να προκαλέσει μπαράζ απεργιών) και αναζητά συμβιβαστική λύση.
Ως επικρατέστερο σενάριο προβάλλει ο υπολογισμός της σύνταξης με βάση τον μισό ασφαλιστικό βίο για όσους μπήκαν στην αγορά εργασίας μετά το 1993 (τους λεγόμενους και νέους ασφαλισμένους). Επιπλέον θεωρείται πιθανό για τους μετά το 1986 ασφαλισμένους να υπάρξει εναλλακτική πρόταση, ωστόσο αυτό θα «παιχτεί» μέχρι και την τελευταία στιγμή.
3 Βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Νυστέρι στον σχετικό κατάλογο σκοπεύει να βάλει η κυβέρνηση, με αποτέλεσμα την αύξηση των ορίων ηλικίας κατά μία πενταετία σε όσα επαγγέλματα αποχαρακτηριστούν. Ωστόσο ο υπουργός Απασχόλησης θα κάνει μια... κίνηση καλής θέλησης και οι αλλαγές θα αφορούν μόνο όσους προσληφθούν από το 2008 και όχι τους νυν εργαζόμενους.
4 Χρηματοδότηση του συστήματος. Με υποσχέσεις για «μακροχρόνιο δεσμό» στο θέμα της χρηματοδότησης προσπαθεί η κυβέρνηση να σύρει τα συνδικάτα στο τραπέζι του διαλόγου. Οι οφειλές του Δημοσίου προς τους ασφαλιστικούς φορείς εκτιμάται πως το 2008 θα φτάσουν τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ και δεν υπάρχει περίπτωση να εξοφληθούν άμεσα.
Η συμβιβαστική λύση που θα επιλεγεί είναι η χορήγηση στα ταμεία σταθερών ομολόγων δεκαετούς διάρκειας, προκειμένου να πειστούν οι συνδικαλιστές για τις καλές προθέσεις του υπουργείου Οικονομίας.
5 Αξιοποίηση της περιουσίας. Θετικά αντιμετωπίζει η κυβέρνηση τις απαιτήσεις των συνδικαλιστών για καλύτερη αξιοποίηση της κινητής και ακίνητης περιουσίας των ασφαλιστικών φορέων. Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα προωθείται η δημιουργία Ενιαίου Οργανισμού Διαχείρισης Αποθεματικού.
6 Ενοποιήσεις ταμείων. Σε ενοποιήσεις- εξπρές με απώτερο στόχο τον δραστικό περιορισμό των ασφαλιστικών φορέων θα προχωρήσει το υπουργείο Απασχόλησης. Σε πρώτη φάση το ενδιαφέρον εστιάζεται στη δημιουργία ενός ταμείου - γίγαντα (που θα αποτελεί τη μετεξέλιξη του ΙΚΑ), στο οποίο θα πάνε οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, οι τραπεζικοί υπάλληλοι και το προσωπικό των ΔΕΚΟ.

Τα όρια των συνδικαλιστών
1Πρόωρες συντάξεις. «Ναι» στα κίνητρα για την εθελοντική παραμονή στην εργασία, αλλά όχι στα αντικίνητρα για όσους αποχωρούν πρόωρα, λένε οι συνδικαλιστές. Απώτερος στόχος να γίνει μια τονωτική ένεση – μέσω των μπόνους – στο εισόδημα όσων παρατείνουν εθελοντικά τον εργασιακό βίο χωρίς ωστόσο να ανατραπούν τα όρια ηλικίας.
2 Τρόπος υπολογισμού της σύνταξης. Αιτία πολέμου αποτελεί για τους συνδικαλιστές οποιαδήποτε απόπειρα συρρίκνωσης του εισοδήματος των εργαζομένων. Η ΓΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ σκοπεύουν να απαντήσουν με απεργίες στην αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων, καθώς σε περίπτωση που περάσουν οι προτάσεις της «επιτροπής λαγών» έρχεται μείωση στο εισόδημα από 12% έως 35%.
3 Βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Να επεκταθεί το ευνοϊκό αυτό καθεστώς στο δημόσιο ζητά η ΑΔΕΔΥ με στόχο να μειωθούν κατά μία πενταετία τα όρια ηλικίας 30.000 εργαζομένων. Η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε περιορισμένη εφαρμογή αυτής της πρότασης (καλύπτοντας έναν πολύ μικρότερο αριθμό εργαζομένων), προκειμένου να περιοριστούν οι αντιδράσεις για τις αλλαγές στον ιδιωτικό τομέα.
4 Χρηματοδότηση του συστήματος. Δώστε εδώ και τώρα 10 δισεκατομμύρια ευρώ στα ταμεία, λένε οι συνδικαλιστές, προκειμένου να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου. Μάλιστα ζητούν και την έντοκη καταβολή των χρημάτων, ώστε να δοθεί οικονομική… ανάσα στο σύστημα.
Οι συνδικαλιστές δεν πρόκειται να κάνουν βήμα πίσω στο θέμα αυτό και αν δεν υπάρξει συμφωνία ο διάλογος θα ναυαγήσει πριν καν ξεκινήσει.
5 Αξιοποίηση της περιουσίας. «Φέρτε πίσω τα λεφτά από τα δομημένα», λένε οι συνδικαλιστές, που χαρακτηρίζουν ως… ανέκδοτο τα κυβερνητικά σχέδια για καλύτερη αξιοποίηση της περιουσίας των ταμείων. Πάντως όλες οι πλευρές συμφωνούν πως πρέπει να υπάρξουν αλλαγές, ώστε τα χρήματα των ασφαλισμένων να αξιοποιούνται κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
6 Ενοποιήσεις ταμείων. Όρους και προϋποθέσεις για τις ενοποιήσεις των ασφαλιστικών φορέων βάζει το συνδικαλιστικό κίνημα. Στόχος είναι οι συγχωνεύσεις να μην οδηγούν σε περικοπή των δικαιωμάτων, αλλά αντιθέτως να συνοδεύονται από μείωση των ασφαλιστικών εισφορών (κάτι που προβλεπόταν και στον νόμο Ρέππα).
Αυτό που διχάζει κυβέρνηση και συνδικάτα είναι ο τρόπος που γίνονται οι συγχωνεύσεις, αφού τα ελλείμματα μεταφέρονται στο ΙΚΑ. Μόνο από την ενοποίηση του ταμείου της Αγροτικής και του ΤΑΥΣΟ στο Ίδρυμα η επιβάρυνση φτάνει τα 200 εκατομμύρια.
(Ποντίκι, 11.10.2007)

Συμπερασματικά θα προσθέταμε ότι ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ θα παίξουν για άλλη μια φορά το "κυνηγώντας τους λαγούς" (Αναλυτής, Γκαργκάνας) του Καραμανλή. Όπως ακριβώς έκαναν και με το "λαγό" (Σπράο) του Σημίτη το 2001. Άσχετα αν μείνουν ή αποχωρήσουν από το διάλογο, θα περιοριστούν σε μια αντιπαράθεση εντυπώσεων, που θα συμπλέει με την ατζέντα που η κυβέρνηση θέλει να επιβάλλει.
Άτολμες και συμβιβασμένες οι συνδικαλιστικές ηγεσίες στην πραγματικότητα δε διαφοροποιούνται από την οικονομίστικη φιλοσοφία του κεφαλαίου και των κυβερνήσεων που το υπηρετούν , όσο και να προσπαθούν να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις με ανώδυνες και ασυντόνιστες κινητοποιήσεις.
Δεν μπαίνουν στην ουσία του ζητήματος και περιορίζονται σε διαχειριστικού χαρακτήρα αντίλογο όπως για παράδειγμα:
Δεν προτάσουν την μείωση των ωρών εργασίας που θα συμβάλλει στη μείωση της ανεργίας αλλά και την ενίσχυση των ταμείων με περισσότερες εισφορές
Ούτε βάζουν σαν κεντρικό ζήτημα την πάταξη της "μαύρης εργασίας" που θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά τα ασφαλιστικά ταμεία.
Η Εκπαιδευτική Παρέμβαση Αχαϊας δημοσίευσε το 2002 μια ενδιαφέρουσα ανάλυση στο ασφαλιστικό ζήτημα. Διαβάστε την στο
http://www.paremvasi-axaias.org/naxakis%20mbourdalas%204.2002.htm